Psikolojik yabancılaşma ve Aylak Adam kitabı
Psikolojik yabancılaşma ve Aylak Adam kitabı
Aylak Adam, Yusuf Atılgan tarafından 1959 yılında yazılmış olan bir kitaptır. Kitap, topluma yabancı, kendine yabancı ve hayatındaki her şeye karşı olan bir adamın hikâyesini anlatmaktadır. Yusuf Atılgan, kitabın baş karakterine bir isim vermez.
Bahsi geçen adamın adı C.’dir. C., insanların isimlerin, onlarla en az ilgili olan yanı olduğunu düşünmektedir. Ona göre, insan doğar doğmaz bir başkası ona isim vermektedir. İnsanın da o isme yapışıp kalıp onsuz olamaz hâle geldiğini söylemektedir.
Şüphesiz bu görüş, Yusuf Atılgan’a ait bir görüş olduğu için yazarın, karaktere neden C. ismini verdiğini okuyucu olarak kolaylıkla anlayabilmekteyiz.
Yusuf Atılgan, Aylak adam adlı romanında yalnızlıkla ve değersizlikle mücadele içinde olan bir gencin öyküsünü kaleme almıştır. Eser, psikolojik yabancılaşmayı en iyi anlatan kitaplardan birisidir.
Yusuf Atılgan Kimdir?
Yusuf Atılgan, Cumhuriyet dönemi Türk Edebiyatının en önemli isimlerinden biridir. 27 Haziran 1921 yılında Manisa’da dünyaya gelen Atılgan’ın gerçek adı Yusuf Ziya’dır. Üniversite öğrenimini, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nde tamamlamıştır. Yazar, öğrenimini tamamladıktan sonra edebiyat öğretmenliği yapmıştır.
Yusuf Atılgan, modernizm etkisi altında kalan bir yazardır. Başlangıçta şiire yönelse de asıl başarıyı yazdığı romanlarla sağlamıştır. Romanlarında daha çok bireyin iç dünyasına yönelen yazar, iç gözlem tekniğini kullanmıştır.
En önemli romanları olan Aylak Adam ve Anayurt Oteli’nde oluşturduğu karakterler yalnızlığı ve psikolojik yabancılaşmayı anlatmaktadır.
Yusuf Atılgan, 1989 yılında kalp krizi nedeniyle İstanbul’da yaşamını yitirmiştir.
Psikolojik yabancılaşma ve Aylak Adam kitabı – Yusuf Atılgan
Psikolojik Yabancılaşma ve Aylak Adam
Yusuf Atılgan, Aylak Adam adlı romanında psikolojik yabancılaşmayı C. adlı karakter üzerinden anlatmaktadır. Bu noktada ‘yabancılaşma’ üzerine durmakta fayda var. Yabancılaşma, toplumun temelini meydana getiren değer ve kurallarla, birey arasındaki kopma durumu olarak tanımlanabilir.
Yabancılaşan birey, dış dünyayı kendi değerleri ve normları üzerinden anlamaya çalışmaktadır. Dolayısıyla birey, toplumdaki rolüyle örtüşmek istemez ve iç dünyasındaki yabancılaşma kavramı kendini göstermektedir.
Aylak Adam kitabında da tam olarak böyle bir karakter yer almaktadır. Karakterin adı C.’dir. C., hem topluma hem de kendine yabancı olan bir adamı anlatmaktadır. Bir portre olarak C.’yi tasvir etmek gerekirse: yalnız, umutsuz, iletişimsiz, amaçsız ve değersiz kelimelerini kullanmamız doğru olacaktır.
Kimdir C.?
Sadece bir baş harften oluşan bir adı vardır. Yirmi sekiz yaşındadır. Babasından miras kaldığı için herhangi bir işte çalışma ihtiyacı hissetmez. Kitabın adı da tam olarak bu noktada belirginleşmektedir çünkü C., bir işi olmaksınız sürekli gezer ve aylak aylak dolaşır.
Yusuf Atılgan, C.’nin yaşadıklarını dört mevsime göre anlatmaktadır. Kış, ilkyaz, yaz ve güz. İklimler değişir fakat aylak adam hep aynı olarak kalır. O, mevsimler boyunca “arayan” bir adamdır. Üstelik neyi aradığının da farkındadır. Hayattaki tek ideali ve durmaksızın aradığı da gerçek sevgidir.
Aylak adam, bir tutamağı olduğunu ve bu tutamak sayesinde yaşamına devam edebildiğini söylemektedir. Kendisi de bu tutamağı tüm kitap boyunca aramaktadır. Bu tutamağı, Aylak Adam romanında geçen aşağıdaki alıntıyla açıklayabiliriz:
— İnsanın bir tutamağı olmalı.
— Anlamadım.
—Tutamak sorunu dedim.
Dünyada hepimiz sallantılı, korkuluksuz bir köprüde yürür gibiyiz.
Tutunacak bir şey olmadı mı insan yuvarlanır. Tramvaydaki tutamaklar gibi. Uzanır tutunurlar.
Kimi zenginliğine tutunur; kimi müdürlüğüne; kimi işine, sanatına. Çocuklarına tutunanlar vardır. Herkes kendi tutamağının en iyi, en yüksek olduğuna inanır. Gülünçlüğünü fark etmez.
Ben, toplumdaki değerlerin ikiyüzlülüğünü, sahteliğini, gülünçlüğünü göreli beri, gülünç olmayan tek tutamağı arıyorum:
Gerçek sevgiyi!
Buket Açık – Psikolojik yabancılaşma ve Aylak Adam kitabı
Buket AÇIK yazılarına ulaşmak için: